Goede dienstverlening

Zo is de tevredenheid over de stedelijke dienstverlening gevoelig vooruit gegaan tegenover de vorige stadsmonitor van 2020. 75,8% van de Mechelaars is tevreden over de loketvoorzienigen, waarmee we stijgen van de 8e naar de 3e plaats. Ook voor digitale voorzieningen zijn we derde op dertien. Deze prestatie is des te opmerkelijker omdat Mechelen de slankste stadsadministratie heeft van alle steden. Met 12,4 ambtenaren per duizend inwoners hebben we de meest performante lokale overheidsorganisatie. Een pluim voor onze medewerkers!

Mechelaars zijn de voorbije drie jaar meer tevreden geworden over de bibliotheek en onze sportvoorzieningen, ook al is hier nog zeker marge voor verdere vooruitgang. Het aantal mensen dat een museum bezoekt stijgt. Inzake tevredenheid over het onderwijs stijgt Mechelen opvallend in de ranking: van plaats 9 naar 6. Over ouderenvoorzieningen zijn de Mechelaars minder tevreden. Hier is nog heel wat werk aan de winkel. De deelnamecijfers aan het kunstonderwijs nemen dan weer opvallend toe. Voor muziek en woord stijgen we naar de tweede plaats, inzake beeld en dans zitten we al op plaats vijf.

Modal shiftstad bij uitstek

Op vlak van mobiliteit zijn we de stad die het best de modal shift realiseert. Als de survey Mechelaars bevraagt onderschrijven ze de positieve evolutie. 66% vindt dat we voldoende fietspaden hebben (van 4e naar 2e plaats). Ook de tevredenheid over de fietsinfrastructuur neemt toe (van 9e naar 4e plaats). Na Leuven vindt men nergens dat je zo veilig kan fietsen als in Mechelen. Mensen gaan ook opvallend meer met de fiets en te voet naar het werk. Inzake gebruik van het openbaar vervoer stijgen we van de vijfde naar de derde plaats. Op de vraag of we voldoende autoluwe zones hebben zijn we het meest tevreden. Ook inzake het aanbod van deelsystemen zijn we de meest tevreden stedelingen. Mensen zeggen ook dat ze hun auto minder gebruiken. De survey toont aan dat Mechelaars vooroplopen in het realiseren van de noodzakelijke modal shift. Eén minpunt is de toegenomen klacht over het gebrek aan bewonersparkeerplaatsen in de buurt. Daar eindigen we op plaats 12. Maar het meest positieve van deze mobiliteitsverschuiving op vlak zie je in de verkeersveiligheidscijfers. We hebben na Leuven het minste dodelijke verkeersslachtoffers, na Turnhout het minste zwaargewonden en nergens zijn er minder lichtgewonden in het verkeer.

Handelcentrum wordt gewaardeerd, stad van de kennis- en creatieve economie

De tevredenheid over winkels en restaurants nam de voorbije drie jaar toe. Op de vraag of mensen in de eigen stad shoppen zien we een opvallende stijging in de ranking: van de laatste plaats (13e) naar plaats 5. Ons handelsapparaat doet het in moeilijke tijden opvallend goed en dat wordt door de Mechelaar gewaardeerd. Dat werd deze week al onderbouwd met objectieve cijfers inzake leegstand en bezoekersaantallen.

Meer algemeen draait de Mechelse economie als een tierelier. Volgens de meest recente cijfers uit de monitor hebben we de hoogste netto jobscreatie (3,8% stijging). Waar we met onze bruto toegevoegde waarde per werkende in 2011 op de vierde plaats stonden, staan we in 2021 (laatst beschikbare cijfers) op plaats 2. Elke werkende Mechelaar realiseert gemiddeld maar liefst 101.790 euro waarde. Opvallend: nergens zijn er zoveel jobs in de kenniseconomie en de creatieve economie als in Mechelen. Maar liefst 21,48 op honderd arbeidsplaatsen behoren tot die sectoren. De kloof met de tweede, Gent, is indrukwekkend. Daar werken 16,24 op honderd in de economie van de toekomst.

Burgers en stadsbestuur

In de relatie tussen burgers en het stadsbestuur zien we verschuivingen in verschillende richtingen. Mechelaars zijn minder tevreden over de consultatie en het organiseren van betrokkenheid door het stadsbestuur. Omgekeerd vinden ze meer dan in het verleden dat ze voldoende info krijgen over beslissingen en over de plannen van de lokale overheid. Positief is de sterk toegenomen bereidheid om mee te praten over het beleid: van de 10e naar de 3e plaats in de ranking.

We leven steeds meer positief samen

Uit de survey blijkt dat Mechelen een stad is met een toegenomen maatschappelijke cohesie. We leven steeds meer met en niet naast elkaar. Een opvallend hoopvolle evolutie in een stedelijke context. Zo maken mensen nergens zoveel een praatje met hun Belgische buren als in Mechelen. Maar ook met buren met een andere culturele achtergrond is er veel meer contact: waar in 2020 nog maar 36% met hun niet-Belgische buren sprak, was dat vorig jaar 56%. Een stijging met 20% op amper drie jaar tijd. Op één stad na voelen mensen zich nergens zo thuis in hun buurt als in Mechelen. Op de vraag of buren elkaar helpen of dat het aangenaam is om met mensen in de buurt te praten staan we in de top drie. Inzake deelname aan buurtactiviteiten of lidmaatschap van een vereniging halen de maneblussers zilver. Ook steeds meer Mechelaars doen vrijwilligerswerk: in 2020 stonden we met 15,6% op plaats 8, nu met 19% van de stadsgenoten op plaats 5. 

Samenleven in diversiteit is niet altijd gemakkelijk, maar uit de survey blijkt dit in Mechelen tot steeds minder  spanningen te leiden. 60% vindt dat verschillende culturen goed samenleven in onze stad, dat was in 2020 nog maar 55,9%. We staan daarmee op de derde plaats. Meer dan 60% vindt samenleven met andere culturen een verrijking en 70% noemt het organiseren van activiteiten om andere culturen te leren kennen zinvol. Telkens staat Mechelen op de vierde plaats in de ranking. Het aantal mensen dat een niet-Belgisch gezin als buur oké vindt neemt ook toe: van 54,8 naar 58,8% op amper drie jaar tijd. Als men peilt naar het vertrouwen in de medemens in het algemeen is dat met 90% hoog maar toch wat afgenomen (in 2020 was het nog 91,5%). Ook steeds meer mensen hebben een diverse vriendenkring.

Armoede is een blijvende uitdaging

De stadsmonitor geeft een gemengd beeld als het over armoede gaat in onze stad. Volgens de kinderarmoede-indicator van Kind en Gezin hebben we het derde beste resultaat. De gezinnen met een verhoogde tegemoetkoming voor ziekte dalen licht, een graadmeter voor kwetsbaarheid. 0,2% van de Mechelaars heeft betalingsachterstand op hun hypothecair krediet, de vierde beste in de ranking. Het aantal Mechelaars met betalingsachterstand op hun consumentenkrediet daalt van 2,6 naar 2,1%, net als het aantal mensen met minstens 1 wanbetaling (van 2,3 naar 1,9% waardoor we van de vijfde naar de vierde beste plaats gaan). Als we kijken naar het aantal gezinnen met een budgetmeter voor aardgas en elektriciteit, dan staan we in 2022 telkens op de vijfde beste plaats, vergelijkbaar met 2020. Volgens de objectieve criteria doet Mechelen het in vergelijking met andere steden niet slecht, waarbij evident elke persoon in bestaansonzekerheid of armoede er evident één teveel is en het beleid moet aanzetten tot extra inspanningen. 

De subjectieve beleving van mensen valt niet samen met de objectieve cijfers. Uit de bevraging zegt immers dat   14,5% van de Mechelaars zei in 2023 moeilijk rond te komen, terwijl dat in 2020 nog maar 10,4% was. Weliswaar is het Mechelse cijfer lager dan het gemiddelde van 16,7% van de centrumsteden. Ook het aantal Mechelse huishoudens dat zegt betalingsmoeilijkheden te hebben in hun huishouden stijgt van 10,7% naar 12,3%. Een absoluut aandachtpunt is het hoge aantal mensen dat zegt de schoolkosten niet te kunnen betalen: dat nam toe van 4,5% naar 11,2%. In contrast met de objectieve cijfers over gezinnen die in aanmerking komen voor een schooltoeslag (daling van 49% naar 44% bij 3 tot 5 jarigen, van 54% naar 49% bij 6 tot 11 jarigen) is een groeiende groep mensen in onze stad onzeker over hun betalingsmogelijkheden.  Dit vraagt een verdere analyse, waarbij we samen met het onderwijsveld moeten kijken wat hier extra kan en moet gebeuren.

Tevreden over woning

85,6% van de Mechelaars zijn tevreden over hun woning. Maar één stad haalt een beter cijfer. Tegelijk hebben de Mechelaars het meeste van alle stedelingen renovatieplannen.  De tevredenheid over de buurt is afgenomen, die over straten en pleinen in de buurt dan weer wat gestegen. Men is minder tevreden over de netheid van straten en voetpaden in de eigen buurt, maar wat de appreciatie van de netheid van het stadscentrum betreft staan we in de top drie. Ook de tevredenheid over het groen in de buurt neemt lichtjes af (vijfde plaats), over het groen in stad in het algemeen nam de tevredenheid dan weer toe en staan we op een mooie derde plaats. Mechelaars zeggen ook dat ze de parken en het groen in de stad meer bezoeken.

Minder fier, wel vertrouwen

De fierheid op de stad is gedaald, van 76,4% in 2020 naar 69,8% in ‘23. Dat de survey werd afgenomen vanaf mei 2023, op het moment dat het vestendebat volop woedde heeft hier ongetwijfeld mee te maken. Het onderzoek liep op het moment dat mensen hun gedrag moesten aanpassen, de polarisatie misschien wel op een hoogtepunt was en de plannen nog niet waren bijgestuurd. Maar tegelijk blijkt uit de survey dat Mechelaars nog altijd vertrouwen hebben in hun stadsbestuur. We staan hier op een vijfde plaats. Het aantal mensen dat vertrouwen heeft daalt wel, maar dat zien we in zowat alle steden. Dit hangt ongetwijfeld samen met de bredere maatschappelijk context waarbij opeenvolgende crisissen en toegenomen onzekerheid leiden tot wantrouwen in het politiek bestel.

Tevreden met politie en veiligheid

Opvallend is het toegenomen vertrouwen in onze politie. Hier klimmen we van de 9e naar de 5e plaats.  Op vlak van leefbaarheid komen we goed uit de studie. Mechelaars hebben van alle stedelingen het minst last van  lawaaihinder. De verkeershinder is sterk afgenomen (van 50,4% naar 41,4% en van 10e naar 3e beste). Men klaagt veel minder over te snel verkeer (2e plaats). Het onveiligheidsgevoel in de buurt is toegenomen, dat in de stad in het algemeen gedaald. In slecht drie steden klagen ze minder over vandalisme, en inzake zwerfvuil en vervuiling staan we op de vierde beste plaats. 1,7% van de stadsgenoten zegt dat hij lastig gevallen werd op straat, een lichte toename.

Deze beleving van de Mechelaars spoort samen met de objectieve veiligheidscijfers. In 2023 hadden we de vijfde laagste criminaliteitsgraad, terwijl we in 2020 nog op plaats 8 stonden. Qua diefstallen verbeteren we van plaats 9 naar 4, voor misdrijven tegen de lichamelijke integriteit van de vierde naar de derde positie.