Lokale besturen hebben het moeilijk om geschikt personeel te vinden. De krapte op de arbeidsmarkt is deel van de verklaring, maar ook het rigide personeelsbeleid dat wordt opgelegd door Vlaanderen speelt hen parten. Momenteel moeten lokale besturen rekening houden met minstens 7 verschillende besluiten waaronder meer dan 600 artikelen bij het opmaken van hun personeelsbeleid. Deze artikelen vormen samen de rechtspositieregeling van lokale personeelsleden. De regeling bepaalt het aanwervingsbeleid, maar ook het verloning-, verlof- en promotiebeleid. Vlaams minister van Binnenlands Bestuur komt nu met een administratieve vereenvoudiging door meer dan 500 artikelen op te heffen en de resterende 82 onder te brengen binnen één kaderbesluit.
Bart Somers: “Het betreft een administratieve vereenvoudig met grote impact. Ik maak het mogelijk dat lokale besturen voor functies waar ze moeilijk personeel vinden, of extra op willen inzetten, de arbeidsvoorwaarden kunnen aanpassen. Dat is een modernisering die zorgt dat burgers de beste dienstverlening zullen krijgen.”
Prestatiegericht verlonen, kortere aanwervingsprocedures
Met de aanpassing aan de rechtspositie kunnen besturen onder andere de verloning en verlofregeling zelf invullen. Zo kunnen ze actief inspelen op de war for talent. Ook binnen het promotiebeleid komt een hervorming: lokale besturen krijgen de teugels in handen om prestatiegericht te verlonen in plaats van alleen op basis van anciënniteit. Binnen het aanwervingsbeleid kunnen ze kiezen voor een kortere procedure eerder dan de huidige vaak (te) lange procedure die maanden kan aanslepen waardoor bepaalde profielen finaal verloren gaan. “Lokale besturen krijgen meer vrijheid in hun HR-beleid. Hierdoor kunnen ze sneller de juiste persoon voor de juiste job vinden” aldus Somers.
Competentiegericht aanwerven en cafetariaplan
Om lokale besturen verdere autonomie te geven in hun aanwervingsbeleid wordt het mogelijk gemaakt dat ze nieuwe personeelsleden aannemen op basis van hun competenties eerder dan hun diploma. Hierdoor kunnen ze in de toekomst bijvoorbeeld sterke ICT profielen, die niet perse een diploma hebben, inschakelen. Denk ook aan maatschappelijk werkers, omgevingsambtenaren en mobiliteitsexperten. Hiervoor is een grote vraag bij veel steden en gemeenten.
Daarnaast maakt Somers het mogelijk dat personeelsleden van lokale besturen kunnen kiezen voor alternatieve verloningsvormen. Zo kan bijvoorbeeld de eindejaartoelage ingezet worden voor een fitnessabonnement of om een laptop aan te schaffen voor eventueel schoolgaande kinderen. Op deze manier kunnen steden en gemeenten extra inzetten op welzijn op het werk én een interessant pakket aanbieden aan hun personeelsleden. Ook een telewerkvergoeding behoort tot de mogelijkheden.
Personen met vervangingscontract kunnen groeien
Vandaag is het zo dat personeelsleden die op een vervangingscontract werden aangeworven, niet automatisch kunnen doorstromen binnen de organisatie. Indien je 5 jaar op zo een contract zit en wil solliciteren voor een nieuwe functie moet je een uitgebreide aanwervingsprocedure volgen. Met de aanpassingen die Somers op tafel legt kunnen deze personeelsleden nu makkelijker doorstromen.
Lokale autonomie
“Met deze hervorming krijgen lokale besturen de vrijheid om een eigen HR-beleid te voeren, in lijn met de beleidsprioriteiten van het bestuur” aldus Somers. Evident moet de gemeente hierover nog onderhandelen met de eigen vakbonden. Somers betreurt dan ook de negatieve houding van de vakbonden over deze hervorming. Zowel de burger, het lokaal bestuur als de personeelsleden worden hier beter van.