Een bevraging uitgevoerd bij lokale besturen leerde vorig jaar dat ongeveer 30% van de 1786 parochiekerken in Vlaanderen in aanmerking komt voor her- of nevenbestemming. Bij herbestemming kan een nieuwe invulling gegeven worden aan het kerkgebouw, bij nevenbestemming gaat het om een losse nevenactiviteit zoals bijvoorbeeld een tijdelijke kunstvoorstelling.
Extra middelen voor her- of nevenbestemming
Een her- of nevenbestemming van een kerk is een complex proces dat vaak financieel uitdagend is, waarvoor specifieke expertise nodig is en waarvoor participatietrajecten van cruciaal belang zijn. Om deze uitdaging aan te pakken werd vandaag een decreet gestemd in het Vlaams parlement dat extra financieringsmogelijkheden voor her/-nevenbestemming van niet-beschermde parochiekerken voorziet. Daarnaast zullen lokale besturen en kerkfabrieken vanaf volgend jaar met al hun vragen rond her- en nevenbestemming bij één aanspreekpunt terecht kunnen. In samenwerking met VVSG, vzw Parcum de Vlaamse bisschoppen en de Vlaamse bouwmeester werd immers het ‘platform toekomst parochiekerken’ opgericht. Het platform zal ervoor zorgen dat lokale besturen en kerkgemeenschappen extra ondersteuning krijgen in her- en nevenbestemmingstrajecten. De coördinator van het platform, Roel De Ridder, werd op 1 oktober van dit jaar aangesteld. Roel is doctor in dit thema en tevens gastprofessor aan de faculteit Architectuur van de KU Leuven.
Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers: “Parochiekerken die niet meer nodig zijn voor de eredienst zijn vaak beeldbepalende gebouwen op belangrijke plaatsen in een dorp of stadsdeel.Onze lokale besturen willen hier op een verantwoorde manier mee omgaan en deze gebouwen een vernieuwde functie geven. Daarbij is ook een private functie niet uitgesloten, zo leerde een bevraging die vorig jaar bij de burgemeesters is afgenomen.”
Met het nieuwe decreet wil minister Somers voor de niet-beschermde kerkgebouwen de lokale besturen meer ondersteuning bieden bij hun zoektocht naar de nieuwe functie (of een nevenbestemming). Zo zullen bijvoorbeeld ook de participatietrajecten die lokale besturen en kerkfabrieken in het kader van een mogelijke her- of nevenbestemming van een niet-beschermde kerk, gesubsidieerd kunnen worden.
Van alle kerken in Vlaanderen zal een herbestemmingsprofiel opgemaakt worden. Zo kunnen kerkfabrieken en lokale besturen beter inschatten wat eventuele nieuwe mogelijkheden kunnen zijn van hun kerk. Minister Diependaele: “Onze beschermde kerken hebben vaak een schitterende architectuur, maar deze blijft helaas vaak zitten achter gesloten kerkdeuren. Door een nieuwe invulling te geven, met steun van de Vlaamse overheid, kunnen de kerken opnieuw een centrale rol gaan spelen in de lokale gemeenschap. De monumenten hebben vaak een toplocatie in het centrum van de gemeente. We hebben de volgende jaren dus veel werk aan de winkel om met respect voor het verleden een nieuwe invulling te geven aan deze historisch belangrijke ankerpunten.”