Nieuws

In de loop der jaren vond een groei aan lokale samenwerkingsverbanden en intercommunales plaats in Vlaanderen. Vaak met een specifieke logica en redenering, maar finaal leidde het tot bovenlokale structuren met weinig transparante werking en veel mandaten.

“Achter elk samenwerkingsverband zit een logica en specifieke redenering. Het gebrek aan een structureel kader bracht echter een kluwen van samenwerkingsverbanden met zich mee. Uit de laatste studie in 2012, toen in opdracht van minister Bourgeois, bleek dat 33 gemeenten meer dan 100 samenwerkingsverbanden kenden en de gemiddelde Vlaamse gemeente 68. De 2.229 samenwerkingsverbanden die toen werden opgelijst zijn vandaag waarschijnlijk een onderschatting”, aldus Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers, “Elk van die verbanden heeft zijn eigen structuur, eigen mandaten, eigen administratie, eigen website, etc. Dat is ongelofelijk duur, niet efficiënt, niet transparant en verhinderd democratische controle.

Regio’s zorgen voor efficiënt bestuur

De Vlaamse regering bereikte begin vorig jaar onder impuls van minister Bart Somers een historisch akkoord dat Vlaanderen indeelt in 15 referentieregio’s. Hierdoor kan komaf gemaakt worden met het amalgaan aan weinig transparante bovenlokale structuren. De regio’s bieden de mogelijkheid aan besturen om binnen een afgebakend gebied te werken richting minder tussenstructuren, minder mandaten en meer daadkracht. Nieuwe samenwerkingsverbanden moeten zich bij de inwerkingtreding van het decreet op voorjaar 2023 oriënteren op de regio’s. Reeds bestaande structuren krijgen tot uiterlijk 31 december 2030. Afvalintercommunales hebben tot 31 december 2036 de tijd zich te conformeren naar het nieuwe decreet zodat dit moment niet in het midden van hun statutaire duurtijd valt.

“Met de regio’s creëren we geen nieuwe bestuurslaag, geen nieuwe verkiezingen of extra structuren. We bieden wel meer transparantie, een betere democratische legitimiteit en er wordt gesnoeid in de meer dan 2000 samenwerkingsverbanden.”, aldus Vlaams minister Bart Somers. “Met de regio’s kunnen complexe maatschappelijke uitdagingen beter worden aangegaan. Het betreft een immense efficiëntie oefening die lokale besturen toelaat beter samen te werken en meer slagkracht geeft. Zo liggen in de regio Zuid-West-Vlaanderen plannen voor om het aantal samenwerkingsverbanden van 137 naar 44 te verminderen. Ook regio Midwest heeft vergelijkbare plannen met een vermindering van 183 naar 38 verbanden.

Limburg en Zwijndrecht

Binnen de 15 regio’s valt het op dat Zwijndrecht deel wordt van regio Waasland. Daarnaast wordt provincie Limburg één regio omdat hier reeds meerdere samenwerkingsverbanden op provincieniveau bestaan.

Bart Somers: “Burgemeesters zijn de spil van regiovorming. Zij behouden het overzicht en hebben maandelijks contact met collega burgemeesters in het burgemeestersoverleg. Daarnaast blijft gemeentelijke beslissingsbevoegdheid uiteraard op lokaal niveau. De werking van de regio komt minstens 2-maal per jaar op de gemeenteraden om de democratische legitimiteit van de regio’s te verhogen. Lokale besturen krijgen daarnaast de stimulans om samen te werken op vlak van personeelsmobiliteit binnen een regio. Hierdoor kan personeel flexibeler worden ingezet en kunnen lokale besturen beter inspelen op de war for talent die heerst op de arbeidsmarkt.”