Nieuws

Voortraject tot 2023

Het traject dat nu start - vanaf deze principiële beslissing - kan eind 2023 uitmonden in een definitieve beslissing tot samenvoeging. Vervolgens, na een jaar ‘lopende zaken’, met inbegrip van de verkiezing van een nieuw, gezamenlijk bestuur, kan de fusie een feit worden op 1 januari 2025.

De principiële beslissing tot samenvoeging verankert de wil van beide besturen om een samenvoeging grondig te onderzoeken. Deze beslissing is onderbouwd door een bestuurskrachtanalyse, uitgevoerd door bureau CC Consult en werd eind juni al aan de raadsleden van beide besturen bezorgd. Na interne besprekingen binnen de lokale politieke partijen en na een publieke bespreking in beide gemeenteraden werd gisteren de beslissing genomen om het vervolgtraject te starten.

Waarom Tessenderlo en Ham?

Vooreerst blijkt een samenvoeging van Tessenderlo en Ham een logische keuze. Beide hebben duidelijk meer gelijkenissen dan verschillen, er is een sterke gelijkenis van DNA.

De beweegredenen van een fusie zijn gekend. De bestuurskracht van kleinere gemeentebesturen staat onder druk.

De verwachtingen ten aanzien van de lokale besturen zijn de laatste jaren sterk toegenomen. Enerzijds worden steeds meer bevoegdheden vanuit de Vlaamse overheid doorgeschoven naar de lokale besturen. Anderzijds zijn ook de verwachtingen van de burgers toegenomen.

De maatschappelijke uitdagingen voor de lokale besturen worden steeds complexer.

Beide besturen zijn zich bewust van de voordelen van schaalvergroting op ambtelijk, operationeel, financieel en politiek vlak.

Bestuurskracht verhogen

De Vlaamse regering wil schaalvergroting ondersteunen om sterke en bestuurskrachtige lokale besturen te creëren. Ze stimuleert en ondersteunt fusies van gemeenten via verschillende maatregelen. Niet onbelangrijk is ook de financiële bonus in het kader van de eenmalige schuldovername. Die bedraagt 300 euro per inwoner als beide gemeenten samen op 31 december het inwonersaantal van 30.000 bereiken.

Minister van Binnenlands Bestuur Bart Somers: “Na Bilzen-Hoeselt en Tongeren-Borgloon is dit al de derde fusie-aankondiging van het jaar. En het zal zeker niet de laatste zijn. Vanuit de Vlaamse Regering stimuleren we dit financieel, want slagkrachtige steden en gemeenten zijn het best in staat om de uitdagingen van morgen aan te pakken. Een goede zaak voor de inwoners van Ham en Tessenderlo.”

Besturen is verder kijken dan vandaag en zich voorbereiden op morgen. Het is de wens én de verantwoordelijkheid van de gemeentebesturen van Tessenderlo en Ham om ook in de toekomst een daadkrachtig bestuur te zijn met een kwalitatieve dienstverlening voor de inwoners en voldoende investeringsmogelijkheden. De besturen willen de toekomst mee vorm geven en niet alleen ondergaan. Schaal maakt daarin wel degelijk een verschil.

De bestuurskrachtanalyse van CC Consult concludeerde dat een fusie voor beide gemeenten een meerwaarde betekent.

Ambtelijke capaciteit

De personeelscapaciteit vergroot. Het aantal (g)éénmansdiensten wordt sterk gereduceerd. Daardoor rendeert de ‘basisbezetting’ die elke gemeente moet voorzien meer.

Het wordt voor de gemeentebesturen steeds moeilijker om gespecialiseerd personeel aan te trekken en te behouden op de steeds uitgebreidere en complexere opdrachten.

Groei van bestuurskracht wordt verwacht gezien de verhoging in ambtelijke capaciteit leidt tot:

• meer kans om een HR-beleid uit te werken en uit te rollen;
• beter opvolen van de strategische planning;
• meer ruimte voor beleidsmatig denken;
• meer continuïteit op de diensten, waardoor de diensten minder kwetsbaar worden;
• toepassen van een correcte functieweging;
• meer mogelijkheid tot specialisatie;
• ...

Operationele capaciteit

Operationeel stellen beide besturen het nu in het algemeen goed. Men slaagt erin dienstverlening aan te bieden en continuïteit te verzekeren. Een fusie zal ervoor zorgen dat er meer mogelijkheden zullen zijn om strategisch en operationeel werk van elkaar te scheiden.

Groei van bestuurskracht wordt verwacht gezien de verhoging in operationele capaciteit leidt tot:

• meer kennisdeling tussen medewerkers en het weren van eilanddenken;
• het verzekeren van de continuïteit;
• het afdekken van potentiële risico’s;
• het beter kunnen inspelen op de noden van de burger;
• het kunnen inspelen op de maatschappelijke evoluties en tendensen;
• het vermijden van dubbel werk, waarbij verschillende deskundigen op zoek zijn naar het antwoord op eenzelfde vraag;
• ...

Financiële capaciteit

Ham en Tessenderlo zijn beide financieel gezond. Fuseren leidt dan ook niet tot een achteruitgang voor één van beide organisaties. Beide gemeenten samen zullen in de toekomst sterker staan dan de gemeenten apart. Beide gemeenten zullen samen hun expertise kunnen bundelen en zo meer in de mogelijkheid zijn om (nog) diepgaandere financiële analyses te doen en expertise te delen.

Politieke capaciteit

Op politiek vlak zullen de beleidsintenties op elkaar moeten worden afgestemd, vooral bij de opmaak van het nieuwe meerjarenplan door de nieuwe bestuursploeg in 2025. Er zullen mogelijk moeilijke strategische keuzes moeten gemaakt worden in het belang van de fusiegemeente.

Groei van bestuurskracht wordt verwacht, gezien Ham en Tessenderlo samen over een stevig beleidsadviserend kader zullen beschikken in de vorm van een geïntegreerd managementteam. Hierdoor zal de bestuursploeg daadkrachtiger kunnen inspelen op opportuniteiten en noodwendigheden en het hoofd kunnen bieden aan complexere uitdagingen. Dankzij de financieel sterke positie na een fusie zal er ook meer financiële ruimte zijn om een sterk beleid te voeren.

En uiteindelijk heeft de burger het grootste belang bij een goed en efficiënt draaiend bestuur, dat oog heeft voor de behoeften van de inwoners, en dat de ruimte heeft om daar actief op in te spelen.