Nieuws

Het Vlaams mensenrechteninstituut gaat van start

2023/03/15 |

Samenleven

“Vlaanderen stapt in de mensenrechten”. Met die woorden kondigde Vlaams minister van Samenleven Bart Somers de komst van een nieuw Vlaams Mensenrechteninstituut aan in oktober 2022. Vandaag is het zo ver en gaat het Vlaams mensenrechteninstituut van start. Met een breed mandaat om alle mensenrechten te beschermen via één meldpunt en een onafhankelijke geschillenkamer, werkt het VMRI versnippering tegen en ambieert een internationale A-status. Vlaams minister Bart Somers: “Mensenrechten zijn fundamenteel en universeel. Ze moeten voor elke burger beschermd worden. Vlaanderen legt vandaag de lat hoger, ambieert de Europese top en stapt met het Vlaams mensenrechteninstituut in de mensenrechten.”

Terug

Vlaamse oordelen

Vanaf vandaag kunnen burgers terecht bij het Vlaams mensenrechteninstituut. Eén instituut dat binnen Vlaamse bevoegdheden alle mensenrechten, alle vormen van discriminatie en seksuele intimidatie zal kunnen behandelen. Het instituut zal de burger bijstaan via informatie, advies en bemiddeling waar nodig.

In het verleden bleven veel slachtoffers van discriminatie in de kou staan wanneer de bemiddeling tussen daders en slachtoffers niet werkte. Naar de rechter stappen is kostelijk, een uitspraak verkrijgen duurt lang en onderzoek toont aan dat rechters het anti-discriminatierecht onvoldoende in de vingers hebben. Specialisten pleitten daarom voor een grondige hervorming. Het Vlaams mensenrechteninstituut komt tegemoet aan die nood door de introductie van een geschillenkamer. Wanneer bemiddeling niet lukt, kan een onafhankelijke geschillenkamer bestaande uit gespecialiseerde rechters, advocaten en academici een gezaghebbende uitspraak doen. De procedure voor de geschillenkamer is kosteloos en de burger zal veel sneller een uitspraak kunnen verwachten. Wanneer dit het collectief belang dient, kan het Vlaams Mensenrechteninstituut nog naar de rechtbank stappen.

Vlaams minister Bart Somers: “Met zijn onafhankelijke geschillenkamer, maakt het Vlaams mensenrechteninstituut korte metten met ellenlange gerechtelijke procedures. De geschillenkamer heeft zijn effect en autoriteit al bewezen in Nederland. In 88% van de gevallen werd de uitspraak van de geschillenkamer aanvaard door de verschillende partijen. In de overige 12% gevallen kan men ervoor kiezen om toch naar de rechtbank stappen. Hiermee verzekeren we de bescherming van de mensenrechten. Kosteloos én binnen een beperkte termijn.”

Tegen versnippering

De meldpunten die voorheen bestonden waren te versnipperd en te weinig bekend. Vermeende slachtoffers van discriminatie moesten aan verschillende deuren aankloppen, afhankelijk van de grond waarop men gediscrimineerd werd. Voor andere mensenrechtenschendingen kon men echter nergens terecht. Het nieuw Vlaams Mensenrechteninstituut brengt daar verandering in. Het instituut brengt duidelijkheid voor de burger en introduceert één meldpunt voor alle vragen en klachten binnen de Vlaamse bevoegdheden én vult de bestaande lacune op.

Niet enkel Vlamingen en Brusselaars kunnen terecht bij het Vlaams mensenrechteninstituut. Iedereen die te maken krijgt met een mensenrechtenschending binnen de Vlaamse bevoegdheden kan er voortaan aankloppen.

Vlaams minister Bart Somers: “Vlaanderen neemt haar verantwoordelijkheid door de oprichting van een Vlaams mensenrechteninstituut dat binnen de Vlaamse bevoegdheden bescherming biedt voor alle mensenrechten. Zo gaan we de bestaande versnippering tegen. Neem het voorbeeld van een alleenstaande vrouw die gediscrimineerd wordt op de huurmarkt. Tot gisteren was het onduidelijk of ze door Unia of de Genderkamer werd verder geholpen. Het Vlaams mensenrechteninstituut schept orde in de chaos en zorgt voor ultieme inclusie door de mensenrechten van alle burgers te beschermen.”

Internationale A-status

Met het Vlaams mensenrechteninstituut legt Vlaanderen de lat hoger en ambieert een internationale A-status. België is één van de weinige Europese landen dat niet beschikt over een mensenrechteninstituut met een A-status. Voor de oprichting van het Vlaams Mensenrechteninstituut werd rekening gehouden met de internationale criteria voor het verkrijgen van die A-status. Met zijn breed mandaat en een onafhankelijke geschillenkamer zorgt het VMRI dus voor een primeur in België.

Vlaams minister Bart Somers: “Alle landen ten noorden van ons doen het beter. Net zoals Duitsland en het Verenigd Koninkrijk maar bijvoorbeeld ook Spanje. Dat moet veel en veel beter kunnen. Het Vlaams mensenrechteninstituut is een primeur in België, zal zelf onderzoek zal voeren en ons voortdurend achter de veren zitten om beter te doen. Een eigen mensenrechteninstituut is bovendien de bekroning van de Vlaamse strijd tegen discriminatie en voor een meer rechtvaardige samenleving.”

Een sterke Raad van Bestuur

De nieuwe Raad van Bestuur van het Vlaams Mensenrechteninstituut brengt zeer veel expertise samen. De leden hebben een grote wetenschappelijke en operationele kennis inzake mensenrechten en brengen verschillende invalshoeken en visies met zich mee.

De kandidaten voor de Raad van Bestuur van het Vlaams Mensenrechteninstituut werden geselecteerd door het Vlaams Parlement in een open procedure op basis van hoorzittingen. 59 personen uit ofwel de academische wereld, de gerechtelijke wereld of het middenveld stelden zich kandidaat. Op basis van hun kennis en expertise inzake mensenrechten, werden er finaal elf effectieve leden en vier opvolgers geselecteerd.

Het gaat om volgende personen:

  • Jonathan Bernaerts (onderzoeker Max Planckinstituut)
  • Hassan Boujedain (directeur Inburgering Atlas)
  • Tine De Strooper (professor mensenrechten UGent)
  • Frank Fleerackers (professor rechten KULeuven, advocaat)
  • Raf Geenens (professor ethiek KULeuven)
  • Katrien Meeuwissen (senior human rights officer bij ENNHRI, het Europese Netwerk voor Nationale Mensenrechteninstituten)
  • Stefaan Sottieaux (hoogleraar grondwettelijk recht KULeuven, advocaat balie Antwerpen)
  • Liesbet Stevens (adjunct directeur Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen)
  • Matthias Storme (buitengewoon hoogleraar rechtsfaculteit UAntwerpen, advocaat)
  • Gerhard van der Schyff (hoofddocent  Department of Public Law and Governance, universiteit Tilburg)
  • Nathalie Van Leuven (directeur van Avansa Mid-en Zuidwest)

Als opvolgers werden volgende kandidaten weerhouden:

  • Thomas Baum (algemeen directeur Kazerne Dossin)
  • Luc Demarez (voorzitter GRIP, mensenrechtenbeweging voor personen met een handicap)
  • Aleydis Nissen (onderzoeker universiteit van Leiden)
  • Aube Wirtgen (professor staats- en bestuursrecht aan de VUB, advocaat)

Bart Somers
Grote Markt 21
2800 Mechelen

Telefoon
015 29 78 15
Word lid van Open Vld
Laat je gegevens achter en krijg jouw lidkaart opgestuurd voor slechts 12,5 euro per jaar.